Dus dit was de Europese supertop. De moeder van alle toppen. En dit is het
beste dat de financiële en politieke leiders van de oude wereld konden
produceren. Als er niet zo veel vanaf hing, zou het bijna ridicuul zijn.

Het enige concrete dat deze top tot dusver heeft opgeleverd, is dat de
scheuren in de Europese Unie duidelijk zichtbaar zijn geworden. En het
gebrek aan visie, dat is zelfs stuitend. De Duitse minister van Financiën
Wolfgang Schäuble zegt dat de bereikte verdragen de eurocrisis zullen
oplossen. Hij kan beter het woord “crisis” weglaten.

De publieke opinie, ook in Duitsland, keert zich steeds meer tegen de
muntunie. Voor de beeldvorming laten we deze
grafiek nog maar eens zien. Dit los je niet op met een boete voor landen
met een gat in hun hand.

Opsplitsing euro?
De Britten doen terecht niet mee aan de nieuwe regels voor de
begrotingsdiscipline. Ze hebben hun eigen valuta, ze doen hun eigen
financiering en als het mis gaat kunnen ze niet bij de Europese Centrale
Bank (ECB) aankloppen. Dat Sarkozy dat niet begrijpt, pleit niet voor hem.
Verder was het weer pappen en nathouden op de top.

Italië en Spanje worden voor maximaal zes maanden uit de wind gehouden. Dus in
juni zijn we weer even ver. Het nu bereikte akkoord wekt overigens de schijn
van een eerste stap naar een poging tot gecontroleerde opsplitsing van de
euro. Landen die zich niet gedragen, worden aangepakt. Binnenkort verandert
dat, dan worden ze eruit gegooid. Brussel trekt meer macht naar zich toe,
maar vertrouwt op de ECB om de financiële markten in het gareel te houden.
ECB-president Draghi mag wel oppassen. Hij zit er nog maar net.

Financiële markt blijft kalm
Het is trouwens wel opmerkelijk hoe goed de financiële markten zich gehouden
hebben. In 2011 hadden we een tsunami in Japan, verloor de Verenigde Staten
z'n AAA-rating, kwam de landencrisis in Europa tot volledige bloei en werd
het duidelijk dat 2012 economisch weinig goeds voorspelt.

Toch gedroegen de verschillende beleggingscategorieën in de wereld zich in
2011 niet onverdienstelijk. Wereldwijd gezien stegen obligaties 5 procent,
bleven grondstoffen nagenoeg onveranderd in prijs en daalden de
aandelenmarkten slechts 6 procent. Dat valt nog wel mee, toch?

Goud en staatsobligaties voerden de lijst van stijgers aan. Met name
obligaties van landen die met succes forse bezuinigingen doorvoerden
(Ierland en de het VK) deden het dit jaar goed ten opzichte van een jaar
eerder. De opkomende markten en Japan stelden fors teleur. Deze
tabel geeft een overzicht.

Al met al was niet echt sprake van paniek. Maar op Wall Street geldt een regel
die luidt: als politici in paniek zijn, moet de markt het hoofd koel houden.
Dat ging dit jaar op als nooit tevoren. Laten we hopen dat het in 2012 ook
zo is. Wat ons betreft blijft de beleggingsstrategie onveranderd: goede
kwaliteit groeiaandelen, staatsobligaties van sterke landen en als
terugkomende outsiders goud en zilver.

Inmiddels heeft ECB-president Draghi in rap tempo de renteverhogingen van zijn
voorganger ongedaan gemaakt en de markt verruimd. De banken hebben fors meer
kapitaal nodig en aan duur geld heeft niemand iets. Maar een duidelijker
signaal dat we ons op zeer dun ijs bevinden, kun je nauwelijks geven. En de
temperatuur stijgt nog steeds.

Nederland
In zakenkrant The Wall Street Journal lazen we recent een aardig
artikeltje over Nederland. Wist u dat Nederland de zwaarste schuldenlast
per gezin heeft in heel Europa? Dat komt in hoofdzaak door ons
hypotheeksysteem. Aftrekbare rente en een jarenlange, veel te losse politiek
door de banken. Hypotheken van ver boven de executiewaarde waren schering en
inslag. En garantie op de koop toe.

Tot dusver kunnen de meeste mensen hun rente en aflossing nog wel betalen.
Maar wat denkt u dat er gebeurt als op een dag de rente wel omhoog vliegt?
Dan is de ramp niet te overzien en rukt de periferie van Europa plotseling
naar het noorden op. Een recessie van jewelste en een afwaardering van
Nederlandse staatsobligaties. Met alle gevolgen van dien voor de pensioenen.

Want dat is het probleem in Nederland: de solvabiliteit hangt af van een
overgewaardeerde huizenmarkt en de toekomstige welvaart van de
pensioenfondsen. Andere landen hebben problemen van een andere orde, maar
van dezelfde grootte. Hoe verder de crisis zich voortsleept, hoe meer blijkt
dat een politieke unie onhaalbaar is. Het Britse 'Nee' is wat ons betreft de
echte top: van de ijsberg.

Zie ook:

Lees meer artikelen van Rob Putter

Rob Putter is zelfstandig vermogensadviseur voor financieel adviesbureau
Uniquest, onderdeel van de Latin
Capital Group. De informatie in deze column bevat geen individueel
beleggingsadvies of aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.

Volg de markten op Z24 Beurs

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl